Gare Frontière – Grenzbahnhof Vogelsheim – sfeer van Schwarzwald en Alsace

Gare Frontière – Grenzbahnhof Vogelsheim

Op de grens van Frankrijk en Duitsland – sfeer van Zwarte Woud en Elzas

Ontwerp en bouw: leden MST de Maaslijn; bouwperiode 2018 tot nu.

De Frans – Duitse modelspoorbaan Gare Frontière – Grenzbahnhof Vogelsheim wordt gebouwd om mee naar tentoonstellingen te gaan. Het beeld dat we nastreven is dat van een spoorlijn tegen een helling in een dal met een kloof over een rivier. En dat alles op de grens van Duitsland en Frankrijk met wisseling van Duitse en Franse lokomotieven. Deze baan is, als enige, eigendom van MST de Maaslijn. Deze baan zal door leden van MST de Maaslijn op tentoonstellingen gepresenteerd gaan worden.

Korte kenschets Gare Frontière – Grenzbahnhof Vogelsheim

Bovenstaand schema is niet meer actueel en wordt binnenkort aangepast

Gebouwd wordt naar voorbeelden uit het Zwarte Woud en de Elzas. De voorbeelden zijn te vinden langs de spoorlijn van Saarbrücken, langs de rivier Murg, rond het station van Forbach en in bekend dorpen in het Schwarzwald en de Elzas. Met een museumspoorlijn, waarvan het sporenplan is afgeleid van dat van Volgelsheim, dat wordt gebruikt door de Chemin du Fer Touristique du Rhin . De achterwand is een deels begroeide rotswand voor een blauwe achtergrond. De baan wordt van bovenaf verlicht. Met de inzet van originele treinsamenstellingen uit de verschillende tijdperken. De treinenloop is volgens het DCC systeem en wordt computergestuurd met het programma Koploper van PaHasoft. Uiteraard rijden de treinen dan digitaal. Aan de achterzijde van de baan komt een schaduwstation. Het geheel wordt met zwart doek afgerokt.

Ook zullen er digitale modelauto’s gaan rijden, waarvan sommige zijn uitgerust met verlichting en zwaailichten. Een echte highlight. Deze auto’s zijn voorzien van decoders volgens het systeem MCC. De auto’s rijden computergestuurd met het programma Icar van Berros. Dit alles is wel een uitdaging geweest voor onze bouwers hieraan.

Wanneer deze baan beschikbaar komt voor tentoonstellingen is nog niet bekend. Het landschappelijk gedeelte van de baan gaat veilig vervoerd worden in drie grote wagens op transportwielen.

Ontwerp baan

De lengte van het landschappelijk gedeelte wordt 6 meter bij een diepte van 85 cm. Dit zijn zes modules van elk 1 meter lang, die worden opgesteld op een speciaal hiervoor ontworpen los onderstel. Het schaduwstation met 4 sporen komt achter deze modules te staan. Deze worden met bochten aangesloten op de baan aan de voorzijde. Opzij komen de bedieningslessenaars voor treinen en voor auto’s. De scenery omvat in hoofdlijnen een kopstation, een museumspoorlijn, meerdere bruggen over een kloof met rivier, een ijzergieterij en een Frans dorp met opeengepakte huizen. De grens tussen Frankrijk en Duitsland loopt diagonaal over de baan. Het dorp, maar ook de museumlijn ligt op Frans gebied.

plattegrond van de Frans Duitse modelspoorbaan Gare Frontière – Grenzbahnhof Vogelsheim

Rechts komt het kopstation Vogelsheim. Daarachter de museumspoorlijn CF-Wingersheim-les-Deux-Bans. In het midden komt de ijzergieterij An der Simcastrasse gelegen aan een spoorlijn. Links ligt de hooggelegen enkelsporige hoofdbaan met de Vogelsbruggen over de rivier de Sauerlauch. Helemaal in de hoek links komen vakwerkhuizen van het plaatsje Königsberg. Op een kluitje met een waterval en veel groene beplanting.

Gare de Volgelsheim foto Patrick Kerber wikipedia, voorbeeld voor station Vogelsheim op de modelspoorbaan
Station Vogelsheim zoals deze op de modelspoorbaan komt te staan
jzergieterij An der Simcastrasse
Vogelsbruggen , een drietal bruggen voor hoofdspoor , weg en industriespoor voor de ijzergieterij
Frans stadje in de Elzas, voorbeeld voor stadje Königsberg op de modelspoorbaan
Voorbeeld van een mogelijk detail in het Franse stadje op de baan

Aanzicht modelspoorbaan

Stand van zaken per juli 2022

De modulebakken met het onderstel en de uitleggers met de friezen met verlichting voor het landschappelijke gedeelte zijn gereed. Op de modulebakken zijn de rails en de wissels gelegd. Voor het digitale autosysteem zijn magneetbanden, detectie en wissels aangebracht . Het opstelstation is nagenoeg gereed. Vrijwel alle bedrading is aangesloten. De eerstkomende fase is het testen van treinen- en autoloop. De treinen worden gestuurd met het programma Koploper en de auto’s met het programma Icar.

Met de scenery is deels begonnen. Onderdeel daarvan is de exacte plaatsbepaling van de gebouwen, huizen en de bovenleiding. Daarna volgt de verdere landschappelijke detaillering met de aankleding van het spoor met railmeubilair etc. Alles wordt met leuke details uitgevoerd.

De Vogelsbruggen over de kloof met de rivier Sauerlauch

IJzergieterij

De ijzergieterijen maken een scala aan producten. Zoals constructiedelen voor stationsoverkappingen, pilaren, vensters, spiltrappen, dakgoten, hekwerken. Maar ook spoorwielen, lantaarnpalen, buisleidingen. Ook huishoudelijke voorwerpen worden veel gemaakt.

Voor het spoor berekent dit de aanvoer van ruwijzer, schroot, kalksteen en vloeibaar ijzer. En de afvoer van de producten zoals spoorwielen. Nog nagedacht wordt over hoe we dit op de baan tot uitdrukking zullen brengen.

De ijzergieterijen bestaan al heel lang, vanaf het begin van de industrie. Het gietproces bestaat uit een aantal productiestappen. In een smeltoven, zoals een koepeloven, wordt een hoeveelheid ruwijzer, schroot en eventueel wat ijzererts gestapeld, tezamen met gietcokes en de toeslagstof kalksteen. Het geheel wordt tot smelten gebracht waarbij de cokes als brandstof dient. De toeslag bindt zich met de verontreinigingen tot slak. Indien een elektrische oven wordt toegepast vervalt de cokes. In plaats van de smeltoven heeft men in het verleden voor het gietproces ook vloeibaar ijzer gebruikt, dat rechtstreeks van een kleine hoogoven afkomstig was.

Elke gietvorm moet apart worden gemaakt. Dit is een matrijs die vroeger uit leem bestond. Later vervangen werd door vormzand, waaraan bentoniet of chemische bindmiddelen worden toegevoegd. De gietvorm wordt gemaakt aan de hand van een houten of metalen model, tegenwoordig vaak vervaardigd van aluminium. Aols holtes in het gietstuk moeten komen, dan worden gietkernen aangebracht. De gietvorm bevat niet alleen de holte voor het te vervaardigen product, maar tevens de gietlopen (om het ijzer toe te voegen) en de opkomers (waarin het vloeibaar metaal opstijgt om te garanderen dat de holte geheel gevuld is).

Na het gieten worden gietvorm en gietstuk gescheiden. Het vormzand wordt geregenereerd en opnieuw gebruikt. Het gietstuk wordt nabewerkt, waarbij onder meer de gietlopen, de opkomers en de bramen, worden weggeslepen.

Colofon

Bouw en ontwerp van leden MST de Maaslijn. Tekst Hans Peters. Alle foto’s zijn gelabeld free from copyright.